دانلود فایل

بزرگترین مرجع دانلود فایل

دانلود فایل

بزرگترین مرجع دانلود فایل

دانلود پاورپوینت آشنایی با ترانسفورماتورها

دانلود پاورپوینت آشنایی با ترانسفورماتورها

دانلود پاورپوینت آشنایی با ترانسفورماتورها

در این بخش پاورپوینت آشنایی با ترانسفورماتورها در 22 اسلاید برای دانلود قرار داده شده است. در ذیل پیشنمایشی از آن آورده شده است.




یاهو مارکت پنج‌شنبه 4 آبان 1396 ساعت 16:55
0 نظر

ارزیابی تاثیر سیستم‌های کودی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام نخود در کشت پاییزه

ارزیابی تاثیر سیستم‌های کودی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام نخود در کشت پاییزه

ارزیابی تاثیر سیستم‌های کودی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام نخود در کشت پاییزه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1- نخود ........................................................................................................................................ 3

1-2- گیاه‌شناسى ................................................................................................................................ 4

1-3- ترکیب شیمیایی ........................................................................................................................ 5

1-4- شرایط اقلیمى و خاکى ............................................................................................................. 6

1-5- تناوب زراعی ........................................................................................................................... 7

1-6- کود زیستی نیتروکسین ............................................................................................................. 8

1-7- اثرات کودهای زیستی بر خصوصیات گیاهی ........................................................................... 9

1-8- کاربرد کودهای شیمیایی ........................................................................................................ 11

1-9- نقشکودهایبیولوژیکدرتولیدمحصول ............................................................................ 13

1-9-1- مزایا،معایبومحدودیتهایاستفادهازکودهایبیولوژیک .......................................... 14

1-10- تلفیق کودهای شیمیایی و زیستی ........................................................................................ 15

1-11- اهداف تحقیق ...................................................................................................................... 16

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌ها

2-1- مصرفبهینهکود ................................................................................................................... 18

2-2- نقش کودهای زیستی در افزایش کیفی و کمی حبوبات ......................................................... 19

2-2-1- تاثیر بر ریشه و وزن خشک اندام‌های گیاهی .................................................................... 19

2-2-2- تاثیر کودهای زیستی بر میزان پروتئین گیاه ....................................................................... 20

عنوان صفحه

2-2-3- اثر بر غلظت کلروفیل برگ ............................................................................................... 21

2-2-4- تاثیر بر اجزای عملکرد ...................................................................................................... 22

2-2-5- وزن هزار دانه .................................................................................................................... 23

2-2-6- عملکرد بیولوژیک ............................................................................................................. 24

2-3- تاثیر کود زیستی نیتروکسین بر عملکرد و اجزای آندر غلات ............................................. 25

2-4- کود نیتروژن و اجزای عملکرد ............................................................................................... 28

2-5- استفاده توأم از کودهای زیستی و شیمیایی ............................................................................ 30

2-6- نتیجه‌گیری ............................................................................................................................. 31

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1 شرایط اقلیمی و مشخصات محل آزمایش ............................................................................... 33

3-2- مشخصات و شرایط آب و هوایی محل آزمایش .................................................................... 33

3-3- خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک محل آزمایش .............................................................. 34

3-4- طرح آزمایش ......................................................................................................................... 35

3-5- کود زیستی نیتروکسین ........................................................................................................... 36

3-6- نیتروژن .................................................................................................................................. 36

3-7- تهیه بستر و کاشت ................................................................................................................. 36

3-8- عملیات برداشت .................................................................................................................... 37

3-9- نمونه برداری‌ها ...................................................................................................................... 37

3-9-1- شاخص سطح برگ ........................................................................................................... 37

عنوان صفحه

3-9-2- ارتفاع گیاه ......................................................................................................................... 38

3-10- نمونه برداری صفات عملکرد نهایی .................................................................................... 38

3-10-1- تعداد دانه در شاخه فرعی ............................................................................................... 38

3-10-2- تعداد دانه در شاخه اصلی ............................................................................................... 38

3-10-3- تعداد غلاف در بوته ........................................................................................................ 39

3-10-4- تعداد غلاف در شاخه فرعی ........................................................................................... 39

3-10-5- تعداد غلاف در ساقه اصلی ............................................................................................. 39

3-10-6- تعداد شاخه فرعی ........................................................................................................... 39

3-10-7- فاصله اولین غلاف از سطح خاک ................................................................................... 40

3-10-8- وزن صد دانه ................................................................................................................... 40

3-10-9- عملکرد دانه .................................................................................................................... 40

3-10-10- عملکرد بیولوژیک ........................................................................................................ 40

3-10-11- شاخص برداشت ........................................................................................................... 40

3-10-12- غلظت کلروفیل ............................................................................................................. 41

3-10-13- پروتئین دانه .................................................................................................................. 42

3-11- تجزیه و تحلیل آماری ......................................................................................................... 42

فصل چهارم: نتایج وبحث

4-1- نتایج جدول تجزیه واریانس .................................................................................................. 44

4-2- ارتفاع بوته ............................................................................................................................. 45

عنوان صفحه

4-3- تعداد دانه در شاخه‌های اصلی و فرعی نخود ........................................................................ 47

4-4- تعداد غلاف در بوته ............................................................................................................... 50

4-5- تعداد غلاف در شاخه فرعی و اصلی نخود ........................................................................... 52

4-6- تعداد شاخه فرعی .................................................................................................................. 55

4-7- فاصله اولین غلاف از سطح خاک .......................................................................................... 57

4-8- وزن صد دانه .......................................................................................................................... 59

4-9- عملکرد دانه ............................................................................................................................ 61

4-10- عملکرد بیولوژیک ............................................................................................................... 63

4-11- شاخص برداشت .................................................................................................................. 65

4-12- نتایج حاصل از تجزیه صفات کلروفیل، پروتئین و شاخص سطح برگ نخود .................... 67

4-12-1- غلظت کلروفیل برگ ....................................................................................................... 68

4-12-2- پروتئین دانه ..................................................................................................................... 70

4-12-3- شاخص سطح برگ .......................................................................................................... 73

4-13- نتیجه‌گیری ............................................................................................................................ 75

4-4- پیشنهادات .............................................................................................................................. 76

منابع .................................................................................................................................................. 77

 

 

 


فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 3-1- آمار هواشناسی منطقه مورد آزمایش ........................................................................... 34

جدول 3-2- خواص شیمیایی و فیزیکی خاک محل آزمایش ......................................................... 34

جدول 3-3- میزان مواد تشکیل دهنده بافت خاک .......................................................................... 35

جدول 4-1- تجزیه واریانس (میانگین مربعات) صفات مورفولوژیک و اجزاء عملکرد نخود ........ 44

جدول 4-2- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت ارتفاع بوته تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ................................................................................................................................................. 46

جدول 4-3- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت تعداد دانه در شاخه فرعی و اصلی تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ....................................................................................................... 49

جدول 4-4- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت تعداد غلاف در بوته تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ........................................................................................................................................ 51

جدول 4-5- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت تعداد غلاف در شاخه فرعی و اصلی تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ....................................................................................................... 53

جدول 4-6- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت تعداد شاخه فرعی در بوته تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود .......................................................................................................................... 56

جدول 4-7- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت فاصله اولین غلاف از سطح خاک تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ....................................................................................................... 58

جدول 4-8- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت وزن صد دانه تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ................................................................................................................................................. 60

عنوان صفحه

جدول 4-9- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت عملکرد دانه تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ................................................................................................................................................. 62

جدول 4-10- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ........................................................................................................................................ 64

جدول 4-11- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت شاخص برداشت تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ........................................................................................................................................ 66

جدول 4-12- تجزیه واریانس (میانگین مربعات) صفات کلروفیل، پروتئین و شاخص سطح برگ نخود ................................................................................................................................................. 67

جدول 4-13- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت کلروفیل aو b تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ........................................................................................................................................ 69

جدول 4-14- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت پروتئین دانه تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ................................................................................................................................................. 72

جدول 4-15- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت شاخص سطح برگ تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود ........................................................................................................................................ 74

فهرست شکل‌ها

عنوان صفحه

شکل 4-1- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر ارتفاع بوته ........................................ 47

شکل 4-2- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد دانه در شاخه فرعی ................. 49

شکل 4-3- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد دانه در شاخه اصلی ................. 50

شکل 4-4- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد غلاف در بوته .......................... 52

شکل 4-5- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد غلاف در شاخه فرعی ............. 54

شکل 4-6- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد غلاف در شاخه اصلی ............. 54

شکل 4-7- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر تعداد شاخه فرعی در بوته ................ 56

شکل 4-8- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر فاصله اولین غلاف از سطح خاک ..... 58

شکل 4-9- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر وزن صد دانه ..................................... 61

شکل 4-10- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر عملکرد دانه .................................... 63

شکل 4-11- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر عملکرد بیولوژیک ........................... 65

شکل 4-12- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر شاخص برداشت ............................. 67

شکل 4-13- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر غلظت کلروفیل a........................... 69

شکل 4-14- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر غلظت کلروفیل b........................... 70

شکل 4-15- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر درصد پروتئین دانه ......................... 72

شکل 4-16- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر شاخص سطح برگ ......................... 74

 

چکیده

به منظور ارزیابی اثر سیستم‌های کودی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام نخود در کشت پاییزه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 93-1392 در شهرستان خرم آباد انجام شد. تیمارهای این تحقیق شامل سیستم‌های کودی (کود نیتروژن، کود بیولوژیک نیتروکسین، 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین و شاهد بدون مصرف کود) و دو رقم نخود (ارقام آرمان و آزاد)، بود. نتایج نشان داد که کاربرد تیمار تلفیقی 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین در رقم آزاد باعث بیشترین مقدار در اجزای عملکرد دانه از قبیل تعداد غلاف در بوته (17/41) و وزن صد دانه (11/30) نخود شد. رقم آزاد به طرز معنی‌داری در تمامی صفات از رقم آرمان برتر بود. تیمارهای مصرف کود نیتروژن در رتبه دوم و کود نیتروکسین در رتبه سوم قرار گرفت. کاربرد کود نیتروکسین در کنار کود نیتروژن به صورت ترکیبی بیشترین اثر داشت به طوری که بیشترین (98/27 درصد) درصد پروتئین، مقادیر کلروفیل a (334/0 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ) و b (112/0 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ)، در این تیمار حاصل شد. در نهایت بیشترین (47/1385 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه نخود در تیمار 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین به همراه رقم آزاد به دست آمد.

کلمات کلیدی: نیتروژن، نیتروکسین، نخود

فصل اول

مقدمه

 
 

 

1-1- نخود

نخود (Cicer arietinium L.)، بزرگترین لگوم غذایی در جنوب آسیا و پس از نخود فرنگی و لوبیا، سومین لگوم مهم جهان محسوب می‌گردد (ایکریست[1]، 2010). همچنین محصولی است که از سطح کشت قابلتوجهی در ایران برخوردار بوده و نقش زیادی در رژیمغدایی مردم دارد.در زبان فارسى به این گیاه نخود زراعی، نخود سفید، نخود ایرانى و یا نخود اطلاق مى‌شود و در زبان انگلیسى آن را Chick pea مى‌نامند. نخود یکى از گونه‌هاى جنس Cicer است. میزان تولید جهانى آن در سال 2004 در حدود ۷ میلیون تن است که بخش اعظم آن مربوط به هندوستان (۴/۵ میلیون تن) مى‌باشد. اگر این گیاه به‌طور متوسط داراى ۲۴ درصد پروتئین باشد، نزدیک به 6/۱ میلیون تن از پروتئین تولید شده در دنیا را به خود اختصاص داده است. میزان درصد پروتئین آن تحت‌تأثیر عمل متقابل واریته و محیط قرار مى‌گیرد و مى‌تواند بین 4/۱۲ تا 1/۲۸ متغیر باشد(محمودیوهمکاران، 1384).

این گیاه نمونه گیاه گرمسیرى است. ۹۰ درصد از سطح زیر کشت جهانى آن در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر آسیا، ۳ درصد در آمریکا و ۲ درصد هم در اروپا قرار گرفته است. متوسط عملکرد جهانى آن در هر هکتار ۶۵۰ کیلوگرم است و ۷۰ الى ۸۰ درصد سطح زیر کشت جهانى آن در هندوستان قرار دارد. نخود از جمله حبوباتی است که از سالیان دراز در خاورمیانه و خاوردور به مقدار فراوان موارد مصرفی داشته، مخصوصا فرم‌های وحشی آن در سوریه و ترکیه به وفور یافت می‌شود. فرم‌های وحشی موجود در افغانستان و ایران از لحاظ خیلی از خصوصیات مورفولوژیکی با فرم‌های زراعی متفاوت بوده و بعضی از محققین گونه‌های وحشی نخود موجود در مصر و فلسطین را به عنوان انواع وحشی نخود زراعی طلقی می‌کنند ولی با عرض یابی منطقه و با علم به مشکلات تولید نخود در مناطق مذکور این تئوری غیر ممکن به نظر می‌رسد. کشت نخود در اکثر نقاط جهان از جمله در غرب، اتیوپی، یونان در آسیای صغیر، ترکیه، ایران، عراق، سوریه و قفقاز، در شرق، آسیای میانه کوه‌های هیمالیا و افغانستان ادامه داشته و ارقام نخود زراعی از این نواحی به سایر نقاط دنیا گسترش پیدا کرده است(مجنون حسینی، 1388).

 

1-2- گیاه‌شناسى

نخود گیاهى از خانواده حبوبات و علفی، یک‌ساله، کوچک، کرک‌دار و روزبلند که تقریباً ۲۵ تا۵۰ سانتى‌متر ارتفاع دارد. ریشه آن به ‌خوبى منشعب مى‌شود و تا عمق ۱ الى ۲ مترى خاک نفوذ مى‌کند. ساقه آن مستقیم، منشعب، استوانه‌اى و پرزدار است. برگ‌هاى آن مرکب و متناوب که حدود ۵ سانتى‌متر طول داشته و داراى ۹ تا ۱۵ جفت برگچه با یک برگچه منفرد در انتها است. گل‌هاى نخود داراى کاسه گلى بلند و باریک است که از ۵ کاسبرگ به هم پیوسته تشکیل یافته است. داراى یک تخمدان و ۱۰ پرچم به‌شکل دیادلفوس است. پرچم‌ها‌ هم زمان با بازشدن جداره غشا بساک به‌ طور دسته جمعى و قبل از باز شدن گل در بالاى کلاله قرار مى‌گیرند و لذا امکان دگرگشنى را کاهش مى‌دهند. شکل بوته در نخود به صورت‌های عمودی، نیمه عمودی و یا خوابیده بوده و ارتفاع بوته اصلی به20 تا 75 سانتی‌متر می‌رسد. برش عرضی ساقه چهار گوش و توخالی می‌باشد برگ‌ها مرکب به طول 4 تا 6 سانتی‌متر و دارای 11 تا 18 برگچه بیضوی نوک تیز دارای دندانه می‌باشد و به صورت متقابل قرار گرفته‌اند. سطح برگچه‌ها را کرک‌های ریزی پوشانده که در قسمت‌های تحتانی بیشتر به چشم می‌خورد. در محل تلاقی برگ به ساقه تعداد 2 تا 6 عدد گوشوارک دندانه دار به طول 3 تا 11 میلی‌متر و عرض 1 تا 6 میلی‌متر که به فرم‌های بیضی شکل و مثلث مایل دیده می‌شود.

سطح کلی اندام‌های نخود به جز جام گل دارای کرک‌هایی است که حاوی کیسه‌های اسید اگزالیگ و اسید مالیک می‌باشند. گل‌ها به صورت خوشه‌ای منفرد و گاهی 2 گل بر روی دمگل نسبتاً بلندی و به طول 6 تا 13 میلی‌متر که در مرحله گل‌دهی صاف و هموار بوده و پس از تشکیل میوه به خود می‌پیچند. رنگ گل از خصوصیات بارز ارقام بوده به رنگ‌های سفید، سفید مایل به سبز، صورتی و بنفش دیده می‌شوند. نیام‌های نخود به شکل بیضوی متورم بوده که حاوی 1 تا 2 و گاهی 3 دانه می‌باشند. هر بوته نخود به طور متوسط بین 50 تا 150 نیام تولید می‌کند. دانه در واریته‌های مختلف به رنگ‌های سفید، کرم، قرمز، قهوه‌ای، سبز، سیاه و سفید متمایل به زرد دیده می‌شوند و وزن هزار دانه آن نسبت به ارقام بین 110 تا 550 گرم متفاوت است(مجنون حسینی، 1388).

 

1-3- ترکیب شیمیایی

شرایط اکولوژیکی منطقه و رقم مورد نظر 2 پارامتر مهم می‌باشند که در تعیین ترکیب شیمیایی نخود نقش بسزایی را بازی می‌کند. پروتئین و مواد چربی معمولاً به غیر از جنین و مخصوصاً کوتیلدون‌ها در قسمت‌های مختلف دانه تجمع یافته‌اند. پوست دانه شامل مقدار زیادی سلولز و کلسیم می‌باشد مقدار رطوبت نسبی در نخود بین 8 تا 13 درصد متغیر است. از بین راه‌های مختلفی که می‌توان افزایش تولید محصول را مد نظر قرار داد استفاده حداکثر و بهینه از فصل زراعی است که معمولاً فاصله بین آخرین احتمال یخبندان در بهار تا اولین احتمال یخبندان در پاییز تعریف می‌شود. نخود یکی از مقاوم‌ترین حبوبات نسبت به سرماست و تا منفی 9 درجه زیر صفر را نیز تحمل می‌کند. پس نخود می‌تواند رشد خود را از اوایل اسفند که هوا رو به گرم شدن می‌گذارد شروع کند اما مشکل موجود این است که رطوبت زمین به علت ریزش‌های جوی در طول زمستان بالاست و امکان ورود ماشین آلات و کارگر وجود ندارد. پس در صورتی که بتوان بذر را در پاییز یا اوایل زمستان و در مواقعی که هوا به اندازه کافی سرد شده باشد که امکان سبز شدن نخود موجود نباشد بذور را زیر خاک کنیم تا زمستان را به همان شکل یا به صورت جوانه‌ زده ولی سبز نشده طی کرده و به محض مساعد شدن هوا رشد و نمو خود را شروع خواهد کرد.

 

1-4- شرایط اقلیمى و خاکى

نخود گیاهى است مقاوم به خشکى و نیاز به اقلیمى خشک و سرد دارد. این گیاه در هندوستان و اتیوپى در فصل خشک کاشته مى‌شود و در کشورهاى مدیترانه‌اى در بهار و تابستان که هوا آفتابى و بارش کم است مى‌روید و اساساً داراى دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود منحصرا جهت تولید دانه کشت می‌گردد و ریشه کم و ریشه دارای انشعاباتی بوده و تا عمق 1 تا 2 متر در خاک فرو می‌رود، ریشه اصلی ضخیم و ریشه‌های اولیه، جانبی در سطح خاک پخش شده و ریشه‌های ثانویه جانبی در سطوح مختلف قرار دارند توسعه ریشه تا تشکیل دانه ادامه داشته و به همین خاصیت نخود از مواد غذایی موجود در خاک به نحو احسن استفاده می‌کند همانند سایر لگوم‌ها در نخود نیز در سطح ریشه‌های اصلی و جانبی گره‌هایی به شکل قلوه و مقابل هم قرار دارند(محمودیوهمکاران، 1384).

این گیاه در اکثر خاک‌ها مخصوصاً لوم‌هائى که به اندازه کافى داراى آهک هستند رشد مى‌کند. بافت‌هاى سنگین، رسى و مرطوب مطلوب این گیاه نیستند. استفاده صحیح از کود مى‌تواند باعث افزایش عملکرد نخود شود. این گیاه اکثراً براى افزایش محصول نیاز به کودهاى فسفره، پتاس‌دار و آهک دارد. در خاک‌های حاصل‌خیز اگر مقدار رطوبت خاک خیلی بالا باشد افتی در تشکیل دانه روی می‌دهد. pH مناسب خاک در کشت نخود بین 6 تا 9 بوده و محصول خوبی تولید می‌شود که در این میان، فزونی کلسیم در خاک، تأثیرات منفی در کیفیت پخت دارد و به مقدار کلسیم تجمع یافته در پوسته دانه بستگی دارد.

درجه حرارت های بالا در نخود رشد رویشی را تشدید کرده و تعداد برگ‌ها افزایش می‌یابد به عنوان مثال در دماهای 12 تا 20 درجه گیاه 13 تا 14 برگی بوده که این مقدار در درجه 27 تا 35 درجه به 19 تا 23 برگ افزایش پیدا می‌کند. لازم به یاد آوری است که حداقل درجه حرارت مناسب نخود 5 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. در مناطقی که رطوبت خاک کافی است نیازی به آبیاری نیست و از سویی باران‌های بیش از معمول زیان آور است و عموماً در مدت گلدهی وجود باران و رطوبت فراوان از عوامل ضد تولید بوده و باعث عدم تهویه در خاک گشته و تأثیرات منفی در گل‌دهی و تشکیل دانه (میوه) دارد (مجنون حسینی، 1388).

 

1-5- تناوب زراعی

نخود را در تناوب پس از ذرت قرار مى‌دهند. ترتیب معمول مورد استفاده ذرت، نخود، غلات دانه ریز و یک گیاه علوفه‌اى است. تناوبى که داراى سیب‌زمینى است، براى نخود مفید نیست، زیرا براى کنترل جرب[2] در سیب‌زمینى نیاز به pH اسیدى است. بعد از انواع زودرس نخود، معمولاً گیاهى چون لوبیا سبز یا سویا مى‌کارند و به ‌عبارتى سیستم کاشت مضاعف را به ‌اجرا مى‌گذارند. این امر از بعضى لحاظ موفقیت‌آمیز است اما خطر آفات و بیمارى را افزایش مى‌دهد، مخصوصاً از این نظر که این گیاهان به‌ برخى ارگانیسم‌ها مشترک حساس هستند. کشت مداوم نخود باعث افزایش بیمارى و مشکل حشرات مى‌شود. لذا در یک مزرعه هر ۴ الى ۵ سال یک‌بار بایستى اقدام به کشت نخود کرد. در اراضی تک محصوله و تک کشتی و یا کشت ممتد معمولاً نخود در تناوب با گندم قرار می‌گیرد، در نقاط پنبه خیز نخود پس از نخود فرنگی مناسب‌ترین گیاه اعلام شده است. در بعضی کشورها نیز جهت کاهش زمین‌های زیر آیش و یا در مناطقی که امکان کشت ثانویه وجود دارد نخود در طرح‌های تناوبی نقش عمده‌ای ایفا می کند(مجنون حسینی، 1388).

 

1-6- کود زیستی نیتروکسین

کودهایبیولوژیک نیتروکسین به صورت مایع قابل پخش در آب با تعداد سلول زنده در هر میلی لیتر (CUF) 8 10 و دارای باکتری‌های سودوموناس، ازوتوباکتر و آزوسپریلوم ، قادربه تثبیتنیتروژناتمسفری،افزایشدسترسییاجذبعناصرهستندوبهوسیلهفعالیتهورمونییاآنتیبیوتیکموجبتحریکرشدگیاهمیشوند.قیمتمناسبوبهبودخصوصیاتخاکنیزازدیگرمزایایآنهامحسوبمی‌شود.بااینحال،معایبومحدودیت‌هاییهمچونعدمترویجوتبلیغکافی،عدممقبولیتبهدلیلکندبودناثرگذاریآنها،زمانکوتاهذخیرهونگهداریآن،عملکرداختصاصیآنها و غیرهدرموردایننهادههاوجوددارد.آگاهیازپیامدهایکاربردمفرطکودهایشیمیاییدرتولیدمحصولاتکشاورزیوشناختهرچهبیشترکودهایبیولوژیکبهعنواننهادهایسالموقابلتجدیددرسامانههایتولید،درکنارآگاهی‌ رسانیوترویجمناسبمیتواندضمنافزایشبهرهوریسامانههایتولیدکشاورزی،مارادردستیابیبهاهدافکشاورزیپایداریاریکند. کودهای زیستی نیتروکسین متشکل از باکتری‌ها و همچنین قارچ‌های مفیدی هستند که باعث تثبیت ازت و رها سازی یون‌های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیبات نامحلول و بهبود ساختمان خاک و افزایش کمی و کیفی محصول می‌شوند.

کودزیستینیتروکسینحاویدوباکتریآزوسپیریلوموازتوباکترمی‌باشد.دریکدههگذشته،کودهایزیستیبهطورفشردهبه عنواننهاده‌هایبومسازگاربهکاربردهمی‌شوندکهسببکاهشاستفادهازکودهایشیمیایی،بهبودوضعیتحاصل‌خیزیخاکبرایافزایش تولیدات گیاه که با فعالیت بیولوژیک آنها در ریزوسفر همراه است، می‌شود (محمدیان روشن و همکاران، 1389).

 

1-7- اثرات کودهای زیستی بر خصوصیات گیاهی

رشد و تولید عملکرد مطلوب گیاهان زراعی نیازمند حاصل‌خیزی و در دسترس بودن عناصر غذایی در خاک است. کودهاهمواره به منظور تکمیل عناصر غذایی موجود در خاک به کار می‌روند. خاک به طور طبیعی عناصر غذایی را ذخیره می‌کند،اما این ذخائر عمدتاً برای گیاه به شکل غیر قابل دسترس هستند و تنها بخش کمی از آنها سالانه به وسیله فعالیت بیولوژیکیو فرآیندهای شیمیایی آزاد می‌شود. بنابراین، کودها همواره به منظور تکمیل عناصر غذایی موجود در خاک مورد استفاده قرارمی‌گیرند. زمینه‌های کاربردی کودهای زیستی (بیولوژیک)، استفاده از موجودات زنده‌ی مفید خاک‌زی به منظور حذف سموم و کودهای شیمیایی وسایر آلاینده‌های خاک، تجزیه‌ی سریع باز مانده‌هایگیاهی، بهبود ساختمان فیزیکی خاک، اصلاحخاک‌های فرسوده، کمک به حفظ سلامت گیاه و غیره را نیز شامل می‌شود. کودهای زیستی به مواد نگه دارنده‌ای با تراکم بسیار زیاد یک یا چند نوع موجود زنده‌ی مفید خاک‌زی و یا بهفرآورده‌ی متابولیکی این موجودات گفته می‌شود کهبه منظور تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به طرقمختلف، تولید می‌شوند (صالح راستین[3]، 2004).

کشاورزی پایدار یک سیستم تولیدی است که در آن کاربرد بهینه کودهای زیستی، بقایای گیاهی، کودهای دامی، بقولات وکودهای سبز در جهت پایداری تولید توصیه می‌شود. یکی از عناصر غذایی مهم برای رشد گیاهان نیتروژن است. تأمین نیتروژناز طریق مصرف زیاد کودهای شیمیایی یکی از دلایل اصلی آلودگی چرخه آب در طبیعت می‌باشد و علاوه بر این تولید آنهاپرهزینه می‌باشد در حالی که جایگزینی آنها با کودهای آلی نقش مهمی را بازی می‌کند. بهبود کیفیت خاک می‌تواند براساسبهبود شاخص‌های کمی و کیفی جامعه زیستی آن ارزیابی شود. به همین دلیل استفاده از کودهای بیولوژیک از مؤثرترین شیوه‌های مدیریتی برای حفظ کیفیت خاک در سطح مطلوب محسوب می‌گردد. در دو دهه گذشته طیف وسیعی از باکتری‌های خاک درریزوسفر شناخته شده‌اند، که می‌توانند رشد بسیاری از گونه‌های گیاهی مهم از نظر زراعی را بهبود بخشد. کود بیولوژیکنیتروکسین حاوی دو باکتری آزوسپیریلوم و ازتوباکتر می‌باشد. در یک دهه گذشته، کودهای زیستی به طور فشرده به عنوان نهاده‌های بوم سازگار به کار برده می‌شوند که سبب کاهش استفاده از کودهای شیمیایی، بهبود وضعیت حاصل‌خیزی خاک برای افزایش تولیدات گیاه که با فعالیت بیولوژیک آنها در ریزوسفر همراه است می‌شوند.

وجود مواد آلی سبب بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک می‌شوند و موادمعدنی می‌توانند به صورت قابل حل در آب در آمده و در خاک قابل تبادل گشته و یا بخشی مواد آلی باشند که به آرامی آزاد شدهو در اختیار گیاه قرار گیرند و در نتیجه فرسایش و شستشوی آنها به حداقل کاهش یابد (باسو و همکاران[4]، 2008). باکتری‌های ریزوسفر از جمله سودوموناس‌های فلورسنت، ازتوباکتر و آزوسپریلوم از باکتری‌هایی هستند که به طور معمول درخاک و ریزوسفر دیده می‌شوند. تلقیح بذور گیاهان با این باکتری‌ها سبب افزایش رشد گیاهان و یا کاهش جمعیت میکروارگانیسم‌های مضر در آزمایشات گلخانه‌ای و مزرعه‌ای شده است (بورد[5]، 2000).

یکی دیگر از موارد کاربرد کودهای آلی، استفاده از کود زیستی در زراعت گیاهان زراعی می‌باشد، کودهای زیستی بااستفاده از ظرفیت‌های طبیعی موجودات مفیدخاک‌زی تهیه می‌شوند و تولید آنها علاوه بر صرفهاقتصادی، به لحاظ رعایت جنبه‌های زیست محیطینیز بسیار با ارزش است (کوک[6]، 2007). استفاده ازکودهای زیستی حاوی باکتری‌های افزاینده رشد به جای کودهای شیمیایی موجب فراهم کردن موادغذایی برای گیاه و افزایش رشد آن می‌شود (دی و همکاران[7]، 2004). فراهمی نیتروژن یکی از صفات تاثیرگذار بر پروتئین و کیفیت دانه می‌باشد. فسفر یکی از عناصرضروری مورد نیاز گیاهان زراعی است که به دلیل تثبیت توسط یون‌های معدنی نظیر آلومینیوم، آهن،کلسیم و منیزیم، قابلیت جذب آن توسط گیاه به شدت کاهش می‌یابد. یکی از راه‌های تأمین فسفر مورد نیاز گیاه استفاده از کودهای بیولوژیک در اکوسیستم‌های زراعی است (جوتور و ردی، 2007 و سوسانا و همکاران[8]، 2006). کودهای زیستی علاوه بر تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه باعث کاهشبیماری‌ها و بهبود ساختمان خاک و در نتیجه تحریک رشد بیشتر گیاه و افزایش کمی و کیفی محصول می‌شوند (بالمی و همکاران[9]، 2007).

 

1-8- کاربرد کودهای شیمیایی

میزان کود نیتروژن و زمان مصرف آنها بعد از کاشت گیاه نقش مهمی به منظور رشد بیشتر و همچنین عملکرد بیشتر در واحد سطح دارد. بخشی از مدیریت گسترده سیستم‌های زراعی جهان جهت افزایش میزان کودهای نیتروژنه و کنترل ورس با استفاده از تنظیم کننده‌های رشد جهت افزایش عملکرد دانه می‌باشد (تریپاتی و همکاران[10]، 2003).در اکوسیستم‌های خشک و نیمه خشک فراهمی آب و نیتروژن یک عامل کلیدی در تولید است و مدیریت کود نیتروژن در سیستم‌های کشت به لحاظ پایداری اقتصادی و محیطی از اهمیت زیادی برخوردار است و افزودن نیتروژن موجب ازدیاد اندازه سیستم ریشه گیاه می‌شود (سادراس[11] ، 2004). هنگامی که میزان رطوبت و زمان پراکنش باران مناسب باشد، نیتروژن مهمترین عامل کنترل کننده عملکرد دانه خواهد بود (ونلوگ و همکاران[12]، 2004). فراهم آوردن منابع نیتروژن برای گیاهان یکی ازاصلی‌ترین عوامل مؤثر در تولید محصولات کشاورزیمی‌باشد. حبوبات و از جمله نخود به دلیل محتوای بالایپروتئین نیازمند مقادیر زیادی از نیتروژن می‌باشند.معمول‌ترین راه تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه استفاده از کودهای شیمیایی نیتروژن‌دار است. مصرف کودهایشیمیایی علاوه بر هزینه بالا، اثرات سوء بر محیط زیستداشته و آلودگی آب‌های زیرزمینی را نیز به همراه دارد(هریدج و همکاران[13]، 2008). استفاده از کودهای شیمیایی و آلی هر کدام دارای مزایا و معایبی در زمینه تأمین عناصر غذایی، رشد محصول وکیفیت زیست محیطی هستند. به منظور استفاده مطلوب از هر نوع کود و دستیابی به مدیریت متعادل عناصر غذایی برایرشد گیاه، باید خصوصیات آنها به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد (شان چن[14]، 2006 ).

بیشتر مطالعات حاکی از آن هستند که استفاده مداوم از کودهای شیمیایی می‌تواند باعث فرسایش خاک و پایین آمدن کیفیتمحصول شود (کومار و کومار[15]، 2004). با این حال، باید مزایا و معایب آن به دقت مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. مزایایکودهای شیمیایی را می‌توان به این صورت عنوان کرد که آنها عناصر غذایی قابل حلی هستند که فوراً در دسترس گیاه قرار می‌گیرند. بنابراین، تأثیر آنها معمولاً سریع و مستقیم است. قیمت آنها پایین بوده و رقابت بیشتری با کودهای آلی دارند، که اینباعث شده بیشتر مورد قبول کاربران قرار گیرد و همچنین آنها دارای مقدار عناصر غذایی بالاتری هستند و در نتیجه تنهامقدار نسبتاً کمی از آنها برای رشد گیاه مورد نیاز است. این در حالی است که اثرات زیان‌آور استفاده آنها کاملاً روشن استکه می‌توان آنها را به این صورت عنوان کرد که کاربرد بیش از حد آنها می‌تواند آبشویی، آلودگی منابع آبی، از بین رفتنمیکروارگانیسم‌ها و حشرات مفید، حساسیت گیاه به هجوم بیماری‌ها، اسیدی یا قلیایی شدن خاک یا کاهش حاصل‌خیزیخاک را به دنبال داشته باشد. در نتیجه باعث وارد آمدن خسارت جبران ناپذیری به کل سیستم خواهد شد. مصرف بیش ازحد نیتروژن منجر به نرم شدن بافت گیاه شده و بنابراین گیاه به بیماری‌ها و آفات، حساسیت بیشتری پیدا می‌کند. آنهاکلنی‌های ریشه گیاه را با میکوریزا کاهش داده و از تثبیت همزیستی نیتروژن به وسیله ریزوبیوم به دلیل مقدار بالای کودنیتروژن، جلوگیری می‌کنند. همچنین آنها تجزیه مواد آلی خاک را افزایش می‌دهند، که این منجر به تنزل ساختمان خاک خواهد شدو در نهایت، استفاده از کودهای شیمیایی باعث می‌شود که عناصر غذایی به آسانی به وسیله تثبیت، آبشویی یا خروج گاز از بین روند و این می‌تواند منجر به کاهش حاصل‌خیزی خاک گردد (شان چن[16]، 2006). از آنجا که هزینه کوددهی با افزایش مصرف، به طور خطی زیاد می‌شود و واکنش عملکرد دانه به ‌طور معمول به صورت خط انحنادار است، حداکثر عملکرد اقتصادی دانه، به طور معمول همیشه از حداکثر عملکرد بیولوژیک و همین‌طور از سطح نیتروژن مصرفی برای کسب آن عملکرد، کمتر است (امام ونیک‌نژاد، 1383).

 

1-9- نقشکودهایبیولوژیکدرتولیدمحصول

به طور کلی کودهای بیولوژیک نهاده‌های حاوی میکروارگانیسم‌های مفیدی بوده که قادر به متحرک و قابل جذب ساختنعناصر غذایی به واسطه فرآیندهای بیولوژیکی از فرم غیر قابل استفاده می‌باشند (تین و همکاران[17]، 1979)، که شناخت آن درتوسعه سیستم ریشه‌ای و بهبود جوانه‌زنی بذر کمک می‌کند. یک گیاه سالم معمولاً یک ریشه سپهر سالمی دارد که بایدتوسط میکروب‌های مفید احاطه شود. در مقابل، در یک خاک ناسالم که به وسیله میکروب‌های بیماری‌زا احاطه می‌شود، رشدمطلوب گیاه امکان پذیر نخواهد بود (شان چن[18]، 2006). در واقع میکروارگانیسم‌های خاک نقش مهمی را در تنظیم تجزیهمواد آلی فعال خاک و دسترسی به عناصر غذایی گیاه همچون نیتروژن، فسفر و گوگرد، ایفا می‌کنند. بدیهی است که در اینمیان تلقیح کننده‌های میکروبی بخش مهمی از مدیریت تلفیقی عناصر غذایی را شامل شده و در نهایت منجر به ایجادکشاورزی پایدار می‌گردند. به علاوه تلقیح کننده‌های میکروبی به لحاظ اقتصادی ‌وانند نهاده‌ای که در افزایش بهره‌وریمحصول مؤثر است، تلقی گردند. بدین وسیله مقادیر کودی می‌تواند کمتر در نظر گرفته شود و عناصر غذایی بیشتری حفظشود. وجودموادآلیسبببهبودشرایطفیزیکی،شیمیاییوبیولوژیکخاکمی‌شوندوموادمعدنیمی‌توانندبهصورتقابلحلدرآبدرآمدهودرخاکقابلتبادلگشتهویابخشی ازموادآلیباشندکهبهآرامیآزادشدهودراختیارگیاهقرارگیرندودرنتیجهفرسایشوشستشویآنهابهحداقلکاهشیابد (محمدیان روشن و همکاران، 1389).

 

1-9-1- مزایا،معایبومحدودیتهایاستفادهازکودهایبیولوژیک

استفاده از کودهای بیولوژیک مزایای بسیاری را در بر دارد. آنها باعث برقراری ارتباط بین میکروب‌های خاک شده و به تأمینعناصر غذایی کمک می‌نمایند. ولی به طور کلی برای آنها مزایایی همچون، تثبیت نیتروژن اتمسفری، افزایش دسترسی یاجذب عناصر غذایی به وسیله حلالیت یا افزایش جذب، تحریک رشد گیاه به وسیله فعالیت هورمونی یا آنتی بیوتیکی یا بهوسیله تجزیه بقایای آلی، ارزان بودن آنها و بنابراین کاهش هزینه کاشت، بهبود خصوصیات خاک و پایداری حاصل‌خیزی خاک،غنی سازی خاک، ایجاد پایداری دراز مدت، کاهش نیاز به نهاده، دوست‌دار طبیعت و مدعی بودن آنها در عدم وارد کردن صدمه به محیط زیست، قابل ذکر است. به این ترتیب در صورتی که به طور صحیح مورد استفاده قرار گیرند، هیچ تأثیر مضری از کودهای بیولوژیک وجود ندارد. با این حال، از معایب آنها اینکهبرای گیاهان خاصی هستند و مقبولیت کودهای بیولوژیک به دلیل اینکه آنها واکنش‌های سریع و چشم‌گیری ندارند، پایین می‌باشد؛ تولید و به کارگیریآنها نیاز به مهارت دارد و همچنین ذخیره آنها سخت و مشکل است. همچنین کودهای بیولوژیک به دلیل بسیاری از محدودیت‌هامحبوبیت ندارند. برخی از این محدودیت‌ها عبارت از اینکه آنها به علت آنکه نمی‌توانند واکنش‌های فوری و چشم‌گیری رامانند کودهای شیمیایی نشان دهند، محبوبیت کافی ندارند. همچنین اطلاعات کافی در مورد استفاده و مزایای آنها وجود ندارد و ترویج،توسعه و تبلیغ آنها ناکافی است و همچنین دسترسی به محصولات با کیفیت در زمان مناسب برای کشاورزان روستایی غیر قابل دسترس است (فارینگتون[19]، 2002).

 

1-10- تلفیق کودهای شیمیایی و زیستی

بررسی‌ها نشان داده‌اند که کودهای شیمیایی و یا زیستی به تنهایی برای تولید پایدار کشاورزی نمی‌توانند مفید واقع شوند، از این رو تأمین تلفیقی عناصر غذایی با استفاده از کودهای شیمیایی و آلی، کمبود مواد غذایی را جبران کرده، حاصل‌خیزی خاک حفظ شده و تولید پایدار محصول را به همراه دارد (محمد، 1999). استفاده از کودهای زیستی حاوی باکتری‌های آزوسپریلوم و ازتوباکتر که از تثبیت کننده‌های اختیاری نیتروژن مولکولی بوده و ریزوباکتری‌های افزاینده رشد نامیده می‌شوند، به جای کودهای شیمیایی موجب فراهم کردن مواد غذایی مورد نیاز گیاه و افزایش رشد آن می‌شود. به علاوه آنها به عنوان تحریک کننده‌های زیستی، در کاهش سطوح اتیلن در گیاه و ایجاد مقاومت سیستمیک و استقرار گیاهچه نقش دارند و به حفظ سلامتی محیط زیست هم کمک می‌کنند (وو و همکاران[20]، 2005). با تلفیق کودهای آلی و زیستی، جذب نیتروژن از کود شیمیایی افزایش می‌یابد. با توجه به این که با افزودن ماده آلی به خاک، ابتدا فرآیند آلی شدن و سپس معدنی شدن نیتروژن انجام می‌گیرد، افزودن هم‌زمان کود آلی و شیمیایی، ضمن تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه، به دلیل آلی شدن نیتروژن شیمیایی توسط باکتری‌های تجزیه کننده ماده آلی خاک، هدر روی نیتروژن (آبشویی، متصاعد شدن یا تثبیت) کاهش یافته و سپس به دلیل فرآیند معدنی شدن، مجددا نیتروژن به صورت تدریجی به شکل قابل جذب گیاه در آمده و سبب فراهمی آن در طول دوره رشد گیاه می‌شود (شاتا و همکاران[21]، 2007).

1-11- اهداف تحقیق

  • مشخص شدن نقش کودهای بیولوژیک و کود نیتروژن و تلفیق آنها بر صفات ارقام نخود زراعی
  • تشویق کشاورزان به منظور ترویج و استفاده از کودهای بیولوژیک در مزارع نخود و کاهش استفاده از کودهای شیمیایی

حبوبات از جمله گیاهانی هستند که با استفاده از باکتری‌های موجود در سطح گره‌های خود قادر به تثبیت بیولوژیکی نیتروژن هستند. به همین منظور استفاده از کودهای نیتروژن تا حدی در حبوبات کمتر است. با توجه به اثرات تخریبی کودهای شیمیایی بر خاک‌های زراعی و غیره به نظر می‌رسد با ترویج استفاده از کودهای بیولوژیک از جمله نیتروکسین، مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد.

[1] - Aykryst

[2] - Scab

[3] Saleh Rastin

[4]- Basuet al

[5] -Board

[6] -Cook

[7] - D, et al

[8] - Juturand Reddy , Susanaet al

[9] - Balmeet al

[10] - Trypatyet al

[11] - Sadras

[12]- Vnluget al

[13] - Hrydjet al

[14] - SeanChen

[15] - KumarandKumar

[16] - ShanChen

[17] - Tienet al

[18] - ShanChen

[19] - Faryngtun

[20] - Wuet all

[21] - Shataet al




یاهو مارکت پنج‌شنبه 4 آبان 1396 ساعت 16:55
0 نظر

ارزیابی اگرونومیک و اقتصادی روش¬های وجین دستی، کولتیواتور، شیمیایی و تلفیقی از آن¬ها در کنترل علف-های هرز ذرت (Zea mays)

ارزیابی اگرونومیک و اقتصادی روش¬های وجین دستی، کولتیواتور، شیمیایی و تلفیقی از آن¬ها در کنترل علف-های هرز ذرت (Zea mays)

ارزیابی اگرونومیک و اقتصادی روش¬های وجین دستی، کولتیواتور، شیمیایی و تلفیقی از آن¬ها در کنترل علف-های هرز ذرت (Zea mays)

چکیده

به منظور ارزیابی زراعی و اقتصادی روش­های وجین دستی، کنترل مکانیکی، شیمیایی و تلفیق آنها در کنترل علف­های هرز ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 با طرح بلوک­های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی شیراز واقع در باجگاه انجام گردید. تیمارهای این آزمایش شامل یک بار و جین در مرحله چهاربرگی، دو بار وجین در مراحل چهار و شش برگی، سه بار وجین در مراحل چهار، شش و هشت برگی، یک بار کولتیواتور در مرحله چهار برگی، دو بار کولتیواتور در مراحل چهار و هشت برگی، کنترل شیمیایی با استفاده از علفکش­های آترازین و آلاکلر، آترازین + آلاکلر + ارادیکان، تلفیق کنترل شیمیایی و مکانیکی با کاربرد آترازین + آلاکلر + یک بار کولتیواتور، آترازین + آلاکلر + ارادیکان + یک بار کولتیواتور به همراه دو شاهد با و بدون علف هرز بود. نتایج این آزمایش نشان داد که روش­های کنترل به کار برده شده بر روی عملکرد و سایر اجزای ذرت تاثیر معنی داری گذاشت بدین طریق که بیشترین عملکرد بیولوژیک و دانه ذرت در اعمال سه بار وجین و کمترین آن در اعمال یک بار کولتیواتور مشاهده شد، همچنین با ارزیابی سود خالص حاصل از عملکرد دانه نیز مشاهده شد که بیشترین سود خالص، از کاربرد آترازین + آلاکلر حاصل شد و کمترین میزان سود خالص نیز در کاربرد دو بار کولتیواتور به دست آمد.

کلمات کلیدی: وجین دستی، کولتیواتور، کنترل شیمیایی، آترازین، آلاکلر، ارادیکان

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول

1- مقدمه.................................... 2

1-1- کنترل علف هرز.......................... 5

1-1-1- کنترل مکانیکی 7

1-1-1-1- کولتیواسیون 8

2-1-1-1- وجین دستی9

2-1-1- کنترل شیمیایی 11

2-1 مزایای پژوهش............................ 14

3-1- اهداف پژوهش............................. 16

فصل دوم

2- مروری بر تحقیقات گذشته................. 18

فصل سوم

3- روش پژوهش.............................. 28

1-3- موقعیت و محل انجام آزمایش............... 28

2-3-وضعیت بارندگی و دما...................... 29

3-3- طرح آزمایشی............................. 30

 

4-3- عملیات زراعی............................ 30

5-3- صفات اندازه­گیری شده..................... 33

6-3- نحوه اندازه­گیری صفات.................... 34

فصل چهارم

4- نتایج و بحث............................. 36

1-4- نتایج به دست آمده از تجزیه تحلیل داده­های مرحله شش برگی ذرت........................................ 36

1-1-4- قطر ذرت............................ 36

2-1-4- شاخص سطح برگ ذرت.................... 37

3-1-4- وزن تر علف هرز....................................... 40

4-2-4- وزن خشک علف هرز....................................... 41

5-2-4- تعداد گونه علف هرز....................................... 42

2-4- نتایج بدست آمده از تجزیه تحلیل داده­های هشت برگی ذرت45

1-2-4- قطر ساقۀ ذرت........................ 45

2-2-4- شاخص سطح برگ ذرت....................................... 46

3-2-4- وزن تر علف هرز49

4-2-4- وزن خشک علف هرز....................................... 50

5-2-4- تعداد گونه علف هرز....................................... 51

3-4- نتایج بدست آمده از تجزیه تحلیل داده­های مرحله خوشه­دهی برگ ذرت..................................... 54

1-3-4- قطر ساقه 54

2-3-4- شاخص سطح برگ ذرت....................................... 54

3-3-4- وزن تر علف هرز57

4-3-4- وزن خشک علف هرز....................................... 57

5-3-4- تعداد گونه علف هرز....................................... 58

4-4- نتایج بدست آمده از تجزیه تحلیل داده­های مرحله رسیدگی ذرت61

1-4-4- قطر ذرت 61

2-4-4- ارتفاع نهایی ذرت....................................... 62

3-4-4- شاخص سطح برگ ذرت....................................... 63

4-4-4- عملکرد بیولوژیک ذرت.................................... 66

5-4-4- عملکرد دانه 67

6-4-4- تعداد دانه در بلال....................................... 70

2-4-5- وزن هزار دانه ذرت....................................... 70

8-4-4- وزن تر علف هرز در مرحله رسیدگی...... 72

9-4-4-وزن خشک علف هرز...................... 73

10-4-4-تعداد گونه­های علف هرز............... 74

11-4-4-شاخص سطح برگ علف هرز................ 75

5-4- روند تغییرات............................ 79

6-4- ارزیابی اقتصادی روش­های کنترل اعمال شده در کنترل علف­های هرز........................................ 82

فصل پنجم

نتیجه­گیری................................... 89

پیشنهادها................................... 91

منابع...................................... 92

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 1-3 برخی از ویژگی­های خاک محل آزمایش......... 28

جدول2-3 میانگین دما و مقادیر بارندگی در سال آزمایش و میانگین سی ساله ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه)............................................. 29

جدول 2-3 تیمارها و زمان انجام آنها........... 32

جدول 1-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر قطر و شاخص سطح برگ ذرت در

مرحله هشت برگی............................... 38

جدول2-4 تجزیه واریانس متغیرهای علف هرز در مرحله شش برگی 43

جدول 3-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر قطر و شاخص سطح برگ ذرت در

مرحله هشت برگی.............................. 47

جدول 4-4 تجزیه واریانس متغیرهای علف هرز در مرحله هشت برگی 52

جدول 5-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر قطر و شاخص سطح برگ ذرت در

مرحله خوشه دهی............................... 55

جدول 6-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر قطر و شاخص سطح برگ ذرت در

مرحله خوشه دهی............................... 59

جدول 7-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر قطر، ارتفاع و شاخص سطح برگ

ذرت در مرحله رسیدگی.......................... 64

جدول 8-4 تجزیه واریانس تأثیر تیمارهای اعمال شده بر عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه

ذرت.......................................... 68

جدول 9-4 جدول تجزیه واریانس متغیرهای اعمال شده بر وزن هزار دانه و تعداد دانه در

بلال.......................................... 71

جدول 10-4 تجزیه واریانس تیمارهای اعمال شده بر پارامترهای رشد علف هرز در

مرحله رسیدگی ذرت............................. 76

جدول 11-4 برآورد هزینه­های اعمال تیمارها...... 82

جدول 12-4 بررسی هزینه­های صرف شده نسبت به عملکرد دانه و بیولوژیک............................................. 83

جدول 13-4 برآورد سود خالص از اعمال تیمارها در عملکرد دانه 85

فهرست شکل­ها

عنوان صفحه

شکل 1-4 قطر ساقه ذرت در مرحله شش برگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 39

شکل 2-4 شاخص سطح برگ ذرت در مرحله شش برگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 39

شکل 3-4 وزن تر علف هرز در مرحله شش برگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف............................................. 43

شکل 4-4 وزن خشک علف هرز در مرحله شش برگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف............................................. 44

شکل 5-4 تعداد گونه علف هرز در مرحله شش برگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف........................................ 44

شکل 6-4 قطر ساقه ذرت در مرحله هشت برگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 48

شکل 7-4 شاخص سطح برگ ذرت در مرحله هشت برگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف........................................ 48

شکل 8-4 وزن تر علف هرز در مرحله هشت برگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 52

شکل 9-4 وزن خشک علف هرز در مرحله هشت برگیتحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 53

شکل 10-4 تعداد گونه علف هرز در مرحله هشت برگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف........................................ 53

شکل 11-4 قطر ساقه ذرت در مرحله خوشه دهی تحت تاثیر تیمارهای مختلف............................................. 56

شکل 12-4 شاخص سطح برگ ذرت در مرحله خوشه دهی تحت تأثیر تیمارهای مختلف........................................ 56

شکل 13-4 وزن تر علف هرز در مرحله خوشه دهی تحت تأثیر تیمارهای مختلف............................................. 60

شکل 14-4 وزن خشک علف هرز در مرحله خوشه دهی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 60

شکل 15-4 تعداد گونه علف هرز در مرحله خوشه دهی تاثیر تیمارهای مختلف 61

شکل 16-4 قطر ساقه ذرت در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 64

شکل 17-4 ارتفاع نهایی ذرت در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 65

شکل 18-4 شاخص سطح برگ ذرت در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 65

شکل 19-4 عملکرد بیولوژیک ذرت تحت تأثیر تیمارهای مختلف 66

شکل 20-4 عملکرد دانه ذرت تحت تأثیر تیمارهای مختلف 66

شکل 21-4 تعداد دانه در بلال ذرت تحت تأثیر تیمارهای مختلف 71

شکل 22-4 وزن هزار دانه ذرت تحت تأثیر تیمارهای مختلف72

شکل23-4 وزن تر علف­های هرز در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 77

شکل 24-4 وزن خشک علف­های هرز در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف 77

شکل 25-4 تعداد گونه علف هرز در مرحله رسیدگی تحت تأثیر تیمارهای مختلف........................................ 78

شکل 26-4 شاخص سطح برگ علف هرز در مرحله رسیدگی تحت تاثیر تیمارهای مختلف........................................ 78

مرحله رشد

شکل 27-4 روند رشد قطر ساقه ذرت در طول فصل زراعی79

شکل 28-4 روند رشد شاخص سطح برگ ذرت در طول فصل زراعی80

شکل 29-4 روند وزن تر علف­های هرز در طول فصل زراعی 80

شکل 30-4 روند وزن خشک علف­های هرز در طول فصل زراعی 81

شکل 31-4 روند تعداد گونه علف­های هرز در طول فصل زراعی81

شکل 32-4 هزینه و سود خالص حاصل از اعمال تیمارها86

فصل اول

 

مقدمه

ذرت پس از گندم و برنج مهمترین ماده غذایی دنیا را تشکیل می­دهد (امام، 1390). سالیانه بیش از صد میلیون هکتار از اراضی دنیا به کشت ذرت اختصاص پیدا می­کند و بعد از گندم بزرگترین کشت دنیا را اشغال می­کند (ویس[1]، 1997). ذرت از لحاظ فتوسنتزی گیاهی چهار کربنه (4C) است و گرچه دامنه سازگاری آن گسترده است، ولی در اقلیم­های گرمسیری و نیمه­گرمسیری رشد بهتری می­کند. پتانسیل عملکرد ذرت در واحد سطح به گونه­ای است که برداشت 15 تا 20 تن دانه در هکتار در سطح تجاری رایج می­باشد . به دلیل استعداد زیاد در تولید دانه، ذرت را ‹‹پادشاه غلات ›› می­نامند (امام، 1390).

مبدأ ذرت ابهام آمیز است، زیرا هیچ گیاه وحشی که ذرت می­توانست از آن به وجود آید، پیدا نشده است. این ابهام به این علت بیشتر می­شود که هیچ یک از ارقام شناخته شده­ء ذرت نمی­تواند بیش از دو یا سه نسل،جز در زراعت توسط انسان دوام آورد. بخشی از ابهام مبدأ ذرت در سال 1954 آن زمان که بارگون[2] و همکاران (سال 1954) گزارش دادند که گرده ذرت را در نمونه خاکی که از عمق 70 متری زیر مکزیکوسیتی، از لایه­ای به قدمت 80000 سال به­دست آمده بود، شناسایی کردند (ایوانز[3]، 1387).

خاستگاه ذرت قاره آمریکاست (جنوب مکزیک) و پیشینه کشت آن به 8 تا 10 هزار سال پیش می­رسد. در سال 1942 میلادی هنگامی که کریستف کلمب به کوبا رسید، مشاهده کرد که بومی­ها ذرت تولید می­کنند. او نام Mahis را به ذرت داد. این نام بعدها به صورت Mays تغییر یافت و هم اکنون در زبان انگلیسی به صورت Maize نوشته می­شود. جد ذرت کنونی شاید نوعی ذرت وحشی غلاف­دار بوده که در آن هر دانه به وسیله­ی گلوم­هایی از دیگر دانه­ها جدا شده و امکان انتشار دانه­ها در محیط و بقای نسل گیاه در شرایط طبیعت وجود داشته است. در اثر تلاقی جد اولیه ذرت با خویشاوندانی همچون (Euchlaena mexicana) Teosinate و Tripsacumذرت کنونی به صورت گیاهی هتروزیگوت (ناخالص) در آمده است (امام، 1390).

در بین غلات، ذرت بیشترین تنوع مصرف کننده را داراست،زیرا ذرت افزون بر مصرف به عنوان غذای انسان (کنسرو یا تهیه غذا در خانه) و به عنوان علوفه برای دام­ها، در صنایع تخمیر و تهیه فرآورده­های متنوع صنعتی از جمله اتانال[4] نیز مورد استفاده قرار می­گیرد. به نظر میرسد اهمیت ذرت در آینده زیادتر شود زیرا در کشور­های فقیر غذای اصلی است، و در کشورهای غنی برای تولید پروتئین حیوانی ضروری است (امام، 1390). در سال­های 2011 و2012 عملکرد ذرت در جهان به طور میانگین به ترتیب 72 و 67 تن در هکتار و عملکرد بذر ذرت در هر دو سال 6 میلیون تن بوده است که در این سال­ها مساحتی معادل 170398070 و176991927 هکتار زیر کشت ذرت قرار گرفت، و در همین سال­ها عملکرد ذرت در ایران به ترتیب 51 و 49 تن در هکتار و عملکرد بذر ذرت نیز به ترتیب 178 و 180 هزار تن گزارش شد و مساحتی معادل 178000 و 180000 زیر کشت ذرت قرار گرفته بود (http://www.faostat.org/). مهمترین کشورهای تولید کننده ذرت، آمریکای شمالی، چین و آمریکای لاتین می­باشد که آمریکای شمالی با 14 درصد سطح زیر کشت جهانی ذرت، اندکی کمتر از نیمی از تولید جهانی ذرت را به خود اختصاص داده است (امام، 1390).

ذرت گیاهی تک لپه و یکساله از خانواده­ی گرامینه یا پوآسه است که دارای تنوع فنوتیپی بسیار زیادی است. ارقامی از ذرت با طول ساقه­ی 60 سانتیمتر و 7 برگ تا ارقامی با ارتفاع 7 متر و 48 برگ وجود دارد. طول برگ­ها از 30 تا 150 سانتیمتر و عرض آنها از 4 تا 15 سانتیمتر متغیر است (امام، 1390). تنوع بسیار زیاد در میان ارقام ذرت، گیاه­شناسان پیشین را بر آن داشت که جنس آن را به زیر گونه­های بسیار تقسیم کند که زیاد مورد استفاده قرار نگرفته است. تحت هدایت بنیاد راکفلر[5]، ارقام ذرت اغلب کشورهای تولید کنندۀ مهم آمریکای جنوبی و مرکزی به گروه­هایی با صفات مشترک طبقه­بندی شده است که نژاد خوانده می­شود، از آن تعداد بیشتر از 25 نژاد تشریح شده است (مانند بررسی­های گرانت[6] و همکاران). اغلب ذرت­های زراعی، به منظور سهولت به سه گروه دندان اسبی، بلوری (گرد) و نرم یا آردی تقسیم می­شوند. گروه­های کم اهمیت دیگر شامل ذرت مومی، ذرت شیرین و ذرت بو دادنی است (ایوانز، 1387). ذرت را بر اساس تاریخ گلدهی به انواع زودرس (80 تا 90 روزه)، متوسط رس (90 تا 100 روزه)، دیر رس (100 تا 110 روزه) و دیر رس تقسیم بندی میکنند. به طور معمول ذرت دیر رس عملکرد بیشتری دارد.

در جریان توسعه بخش کشاورزی، مسئله روزافزون جمعیت و محدودیت منابع تولید، لزوم استفاده بهینه از منابع و افزایش کارایی منابع تولید را ایجاب می­کند تا بدین وسیله بخش کشاورزی افزون بر پاسخگویی به نیازهای روزافزون محصولات غذایی، قادر به ایفای نقش در سایر وظایف خود در جریان توسعه اقتصادی باشد. در این راستا تحقیقات کشاورزی که موجب افزایش کارایی عوامل تولید می­شوند از اهمیت خاصی برخوردار است (رفعتی و نجفی، 1375). پیش از اینکه به موضوع علف­های هرز و روش کنترل آنها بپردازیم، باید تعریف دقیقی از علف هرز ارائه دهیم. معمولأ دو تعریف را بیشتر به کار نمی­برند: علف­های هرز گیاهانی هستند که به طور ناخواسته خارج از مکان اصلی خود می­رویند. در تعریف دیگر علف­های هرز را به عنوان گیاهانی که کاربردشان هنوز شناخته نشده است معرفی می­کنند (راس و لیمبی، 1372). بنابراین، گیاه چاودار در مزرعه­ی گندم و همین­طور گیاه ذرت در مزرعه بادام زمینی، علف هرز به شمار می­آید (اشتون و موناکو[7]، 1386). یک گیاه به این دلیل علف هرز محسوب می­شود که دارای مشخصه­هایی است که آن را از گونه­های دیگر گیاهی جدا می­کند. این مشخصه­ها شامل: تولید بذر فراوان (بنابراین پتانسیل تولید جمعیت­های بزرگ را دارند)، تثبیت سریع جمعیت در زمین، دوره خواب بذر، حفظ قوه نامیه بذرهای دفن شده به مدت طولانی، سازگاری در پراکنش، داشتن اندام­های رویشی تکثیر شونده و توانایی اشغال مکان­هایی که بشر به آنها دست برده می­باشند. تأثیراتی که علف­های هرز روی گیاهان زراعی دارند شامل کاهش کیفیت محصول، بهم زدن برنامه تناوب دلخواه و عملیات زراعی مطلوب، مزاحمت برای برداشت گیاهان زراعی، احتیاج به نیروی بیشتر برای جداسازی بذر علف هرز از گیاهان زراعی، طعم و بوی نامطلوب و افزایش هزینه حمل و نقل است (راس و لیمبی[8]، 1372).

 

1-1- کنترل علف­های هرز

بر اساس گزارشی که فائو منتشر کرد؛ میزان خسارت وارده توسط علف‌های هزر رقمی معادل 50 درصد تولید جهانی‌ پیش‌بینی شده برای سال 2009 است که می تواند 50درصد گرسنگان جهان را سیر کند (http://www.fao.org/). طبق تحقیقات هولم[9] و همکاران (1977) به طور متوسط 30 تا 35 درصد و گاه تا 80 درصد محصول برنج جنوب غربی آسیا در نتیجه علف­های هرز کاهش پیدا می­کند. در کشور هندوستان بالغ بر 10 تا 80 درصد محصول سالانه (بالغ بر 600 میلیون دلار در سال 1963) به علت حضور علف­های هرز کاهش می­یابد (راس و لیمبی، 1372). بنابراین عملکرد بهینه وقتی حاصل می­شود که گیاه عاری از علف هرز باشد (اسلام و مولا[10]، 2001).

از زمانی که کشت گیاهان زراعی آغاز شد کشاورزان به مزاحمت علف هرز پی بردند (کریمی، 1387). پیشینه مهار علف هرز به اندازه­ی پیشینه کشت گیاه زراعی است. مهار علف­های هرز برای تولید موفقیت آمیز گیاهان زراعی امری ضروری است. گرچه هجوم حشرات و بیماری­ها روی گیاهان می­تواند مشکل آفرین­تر شود، لیکن علف­های هرز می­توانند بطور بالقوه، باعث کاهش همه ساله عملکرد گیاهان زراعی شوند (اشتون و موناکو، 1386). امروزه کنترل علف­های هرز با تکنولوژی بسیار پیشرفته همراه است. عملیات دقیق کنترل علف هرز شامل شناخت دقیق و کامل گیاه، خاک، سیستم­های مدیریت زراعی و بسیاری پارامترهای دیگر محیطی که مرتبط با عملیات کنترل علف­های هرز هستند، می­باشد (راس و لیمبی، 1372).

کنترل علف­های هرز چندین روش را در بر می­گیرد که آلودگی علف هرز را محدود می­کند و رقابت را به حداقل می­رساند. این روش­ها باید برای دسترسی به تعادلی بین هزینه کنترل و از دست رفتن عملکرد گیاه برنامه­ریزی شود (زیمدال[11]، 2007). هر یک از روش­های کنترل علف­های ­هرز فوائد و زیان­هایی دارند و هیچ یک از روش­ها قابل کاربرد در همه­ی موارد نمی­باشند. هزینه­ی روش کنترل باید قبل از کاربرد آن روش در نظر گرفته شود (اسلام و مولا، 2001).

لازمه دستیابی به میزان مطلوب سرکوبی رشد علف­های هرز، بهره­گیری از روش­های ویژه مدیریت علف­های هرز است. گرچه از این روش­ها به عنوان روش­های جداگانه یاد می­شود، اما باید تأکید شود که مؤثرترین و اقتصادی­­ترین روش مهار علف هرز تقریباً همیشه چندین راه را برای کاهش دشواری از ناحیه علف هرز به کار می­گیرد (اشتون و موناکو، 1386).روش­های کنترل علف هرز اغلب بر اساس قابل اجرا بودن مورد استفاده قرار می­گیرد، اما این قابلیت به تنهایی انتخاب یک روش نسبت به روش­های دیگر را میسر نمی­سازد. تعداد متوسطی از کشاورزان هستند که روش­های کنترل مکانیکی، شیمیایی و ترکیبی از این دو روش که برای آنها قابل دسترس است را در نظر می­گیرند و روش کنترل خود را با توجه به اهداف و فاکتورهای معقول انتخاب می­کنند. علاوه بر کارا بودن روش کنترل علف هرز عواملی چون هزینه، سود، زمان کاربرد و همچنین استفاده از کارگر (در دسترس بودن کارگر) در انتخاب مدیریت علف هرز مهم به شمار می­آیند (آرمسترونگ[12] و همکاران، 1967). هیچ یک از روش­های کنترل علف هرز به طور کامل ترک نشده است. روش­های جدید در مقیاس­های بزرگتر به کشاورزی اضافه شده­اند اما روش­های قدیمی­تر به صورت مؤثر و ویژه در مقیاس­های کوچکتر استفاده می­شوند (زیمدال، 2007). مهار نوین علف­های هرز در ذرت از یک برنامه تلفیقی بهره می­برد، که در برگیرندۀ انتخاب مزرعه، تناوب زراعی، رقابت زراعی، کولتیواسیون و علف­کش­ها می­باشد. اگر علف­های هرز پیش از آنکه ارتفاع ذرت به 15 تا 20 سانتی­متر برسد مهار نشوند، عملکرد ذرت معمولاً کاهش می­یابد (اشتون و موناکو، 1386).

1-1-1- کنترل مکانیکی

 

کنترل مکانیکی علف هرز تاریخچه گسترده­ای دارد. این روش جزؤ اصلی­ترین روش­های کنترل در خیلی از گیاهان زراعی و در چندین کشور در حال توسعه است (زیمدال، 2007). روش­های مکانیکی استخوان­بندی تکنولوژی جدید کنترل علف­های هرز است. از وجین علف­های هرز با دست تا عملیات شخم با ماشین­هایی همچون کولتیواتورها[13] جزو این روش­ها قلمداد می­شوند (راس و لیمبی، 1372).

1-1-1-1- کولتیواسیون

از کولتیواسیون برای مهار علف­های هرز در گذشته استفاده می­شده و هم اکنون نیز به عنوان روشی عالی و اقتصادی برای مهار علف­های هرز مطرح است. دیگر فایده کولتیواسیون­ گاهگاه مطرح می­شود مانند افزایش تهویه خاک، شکستن سله خاک و افزایش نفوذ باران (اشتون و موناکو، 1386). کولتیواتورهای محصولات ردیفی دارای شاسی­هایی هستند که ابزارهای برش خاک و شخم توسط باروها و گیره­هایی به آنها متصل است. نام کولتیواتور غالباً به چنین ابزارهایی اطلاق می­شود (راس و لیمبی، 1372).

کولتیواسیون علف هرز را با قطع ارتباط میان ریشه آنها با خاک، یا قطع بخش­های هوایی از ریشه و با دفن برگ­ها و بخش­های هوایی در حال رشد از میان می­برد. این کارها می­تواند به خشک شدن علف­های هرز و کاهش ذخایر غذایی منجر شود (اشتون و موناکو، 1386). کولتیواتورهایی که پشت تراکتور یا پشت حیوانات نسب می­شوند خاک را بین ردیف­های کشت گیاهان زراعی حرکت می­دهند تا علف هرز را از بین ببرند و کنترل کنند (زیمدال، 2007).

بهترین یافته­ها از کاربرد کولتیواسیون هنگامی به دست می­آید که علف­­های هرز کوچک باشند (اشتون و موناکو، 1386). موفقیت کنترل مکانیکی علف هرز صرف نظر از ابزارهای استفاده شده، همیشه زمانی حاصل می­شود که درست و بجا به اجرا درآید (زیمدال، 2007). کولتیواسیون مؤثر به خاک خشک هم در سطح و هم در زیر ژرفای کولتیواسیون نیاز دارد. خاک خشک، سبب تسریع خشک شدن علف­های هرزی می­گردد که ریشه آنها بر اثر کولتیواسیون از خاک بالا آمده است. رطوبت مناسب خاک در زمین مورد نظر نیز از آسیب به ساختمان خاک جلوگیری می­کند. انجام کولتیواسیون در حالی که خاک بسیار مرطوب باشد به سادگی باعث جا به جا کردن علف­های هرز به ویژه اندام­های زاینده­ی رویشی علف هرز چند ساله خواهد شد. رطوبت زیاد در خاک باعث زنده ماندن علف­های هرز پس از کولتیواسیون خواهد شد (اشتون و موناکو، 1386).

از کولتیواتورها بیشتر به عنوان متمم علف­کش­ها استفاده می­شود. کولتیواسیون علف­های هرزی را که از علف­کش­ها جان سالم به در برده­اند، مهار کرده و طول مدت سرکوبی رشد آنها را افزایش می­دهد. کاربرد علف­کش­ها با کولتیواسیون به رفع اشکال ناشی از اتکای مطلق به کولتیواسیون کمک می­کند. علف­کش می­تواند علف­های ­هرز را مستقیماً در ردیف گیاه زراعی مهار می­کند. این علف­های ­هرز عموماً در کنترل مکانیکی استفاده از کولتیواسیون، غیر قابل دسترس می­باشد (اشتون و موناکو 1386).

در گزینش روش کولتیواسیون لازم است به الگوی رشد گیاهان زراعی مانند پراکندگی ریشه توجه شود. از آنجا که ریشه­های گیاه ذرت به نسبت سطحی هستند، آن را بایستی تا چنان عمقی کولتیواتور زد که علف­های هرز را بزداید یا روی آنها را بپوشاند و قطع شدن ریشه­ها را به حداقل برساند. هنگامی که ذرت کوچک است از علف­کن­های گردان، علف­کن­های پنجه­ای و هرس برای کولتیواسیون استفاده می­شود. زمانی که ذرت به 5/7 تا 10 سانتی­متری می­رسد، می­توان از کولتیواتور بیلچه­ای و یا پنجه غازی استفاده کرد که با این کار علف هرز از میان ردیف زدوده شده و خاک در درون ردیف ریخته می­شود و علف­های کوچک را مدفون می­سازد (اشتون و موناکو،1386 و زیمدال، 2007). در جای که کولتیواسیون تنها روش مهار علف­های هرز است این کار معمولاً سه یا چهار بار انجام می­گیرد (اشتون و موناکو، 1386).

2-1-1-1- وجین دستی

پیشینه کندن علف هرز با دست و با کج بیل دستی، به آغاز کشاورزی می­رسد که انسان گیاهی را بر گیاه دیگر برتری می­داد. این روش برگزیده­ترین و مطمئن­ترین راه­های حذف علف هرز از گیاه زراعی است (اشتون و موناکو، 1386). وجین دستی سال­های زیادی برای کنترل علف هرز استفاده می­شد و روشی است که هنوز قابل انتخاب برای باغ­ها، زمین­هایی که گیاهان با ارزش کشت می­شوند استفاده می­شود همچنین برای کنترل علف هرز در کشت سبزیجات نیز مورد استفاده قرار می­گیرد (زیمدال، 2007).

وجین با دست شامل کشیدن یا کندن علف هرز با دست یا با ابزار دستی مخصوص است (کریمی، 1387). از زیان­های این روش­ها، وقت گیری و هزینه­های مالی و نیروی آنهاست (اشتون و موناکو، 1386). برای انجام وجین دستی کارگرهای زیادی لازم است. وجین دستی در مکان­هایی که کارگر به راحتی قابل دسترس باشد و هزینه­ آن کم باشد بسیار رایج است (اسلام و مولا، 2001).

در صورت وسعت مساحت آلوده وجین دستی در مقابل دیگر روش­های کنترل وقت و هزینه بیشتری را صرف می­کند. این روش برای زمین­های کوچک و محصولات گرانبها مطلوب است. در مناطقی که برای اولین بار علف هرز بطور پراکنده ظاهر شده­اند، وجین دستی بسیار با ارزش است (راس و لیمبی، 1372).

به خاطر هزینه­های بالای کارگر، انجام وجین دستی در اغلب برنامه­های کنترل علف هرز همراه با چندین علف­کش پس­رویشی و پیش­رویشی می­باشد. به طور کلی کولتیواسیون و وجین دستی نقش کمی را در بیشتر برنامه­های مدیریت علف هرز ایفا می­کنند (کینس[14]، و همکاران، 2004).

2-1-1- کنترل شیمیایی

علف­کش­ها در سومین عصر مهم کشاورزی جای دارند. عصر کشاورزی شیمیایی در حقیقت زمانی آغاز شد که کود نیتروژن به راحتی قابل دسترس بود و تولیدات گیاهان از قبیل ذرت هیبرید شده را به شدت افزایش داد. تاریخ­دانان گفته­اند 146 سال قبل از میلاد مسیح رومی­ها از نمک برای جلوگیری از رشد گیاهان استفاده می­کردند که بعدها نمک در انگلستان به عنوان علف­کش مورد استفاده واقع شده بود. بعد از آن مواد شیمیایی به مدت طولانی به عنوان علف­کش در مزارع استفاده می­شد، اما استفاده از آنها به صورت پراکنده، بی­فایده و فاقد هر گونه ارزش علمی بود. هنگامی که دوره عظیم علف­کش­ها آغاز شد کشاورزی جهان درگیر یک انقلاب در کاهش کار کارگری، افزایش مکانیزه شدن و سایر روش­های جدید برای بهبود کیفیت گیاه و افزایش تولید عملکرد همراه با کاهش هزینه بود (زیمدال، 2007).

Herbicide (علف­کش) از دو کلمه لاتین Herba به معنی گیاه و Caeder به معنی کشتن تشکیل شده است. بنابراین علف­کش یک ماده شیمیایی است که گیاهان را می­کشد (زیمدال،2007). در تعریف دیگری از انجمن دانش علف­های هرز آمریکا[15] علف­کش ماده شیمیایی یا ارگانیسم کشت داده شده است که برای کشتن یا سرکوب کردن رشد گیاهان استفاده می­شود (ونسیل[16]، 2002).

علف­کش­ها امروز یکی از نهادهای مهم و ضروری سیستم­های کشت در کشورهای پیشرفته محسوب می­شوند و بخش قابل توجهی از عملکرد محصولات زراعی این کشورها نتیجهء مصرف علف­کش است (زند، و همکاران، 1389). در سال 1337 نمونه­هایی از علف­کش وارد ایران شد و مورد آزمایش قرار گرفت که از جمله آنها می­توان به علف­کش پروپانیل[17] در برنج به وسیله معافی زاده اشاره کرد (زند، و همکاران، 1387). در ایران در سال زراعی 1385-1386 حدود 26 میلیون کیلوگرم یا لیتر آفت­کش مصرف شد. از این مقدار حدود 19 میلیون لیتر یا کیلوگرم در گیاهان زراعی و بقیه در گیاهان باغی مصرف شده. در این سال از کل سموم مصرف شده در گیاهان زراعی حدود 25% حشره­کش، 16% قارچ­کش و 59% علف­کش بوده (زند و همکاران، 1389).

از فواید استفاده از علف­کش می­توان به کاهش نیروی کارگری و انرژی و ذخیره سازی آن اشاره کرد. همچنین علف­کش­ها نیاز برای کود دهی و آبیاری را به وسیله محدودیت رقابت گیاه زراعی با علف هرز کاهش می­دهند. آنها می­توانند هزینه برداشت را با محدود ساختن تداخل علف­هرز کاهش دهند (زیمدال، 2007). از مشکلات ناشی از مصرف علف­کش­ها می­توان آسیب زدن به سلامت انسان، آلوده ساختن محیط­های طبیعی و آب­های زیر زمینی، بر هم زدن تنوع زیستی، تغییر گیاگان علف هرز و بروز مقاومت در علف­های­هرز نسبت به علف­کش­ها را نام برد (زند، و همکاران، 1389).

علف­کش­های شیمیایی در مقیاس وسیعی برای کنترل علف هرز در هر مرحله ای از رشد گیاه مورد استفاده قرار می­گیرد. آفت­کش­های شیمیایی نقش مهمی را در بالا بردن کیفیت و عملکرد گیاهان زراعی ایفا می­کنند و این مواد شیمیایی به شدت نیاز به کارگر و تجهیزات گران را برای کنترل علف هرز کاهش می­دهند (حمده و قدیس[18]، 2001).

برای کاربرد بسیاری از علف­کش­ها برخی محدودیت­ها نسبت به گونه خاک و منطقه جغرافیای و دیگر عوامل را باید در نظر گرفت (اشتون و موناکو، 1386). اغلب خانواده­های علف­کش توصیه شده برای کنترل شیمیایی علف­هرز در ذرت تریازین­ها[19] (آترازین[20])، کلرواستامیدها[21] (آلاکلر[22] و متولاکلر[23])، فنوکسیو بنزوئیک اسیدها[24] (2-4,D و دیکامبا[25]) و سولفونیل اوره[26] می­باشند. علف­کش­ها در این خانواده­ها ممکن است به تنهایی یا با به طور ترکیبی با یکدیگر به کار روند (زیمدال ، 2007).

 

2-1- مزایای پژوهش

میزان مدیریتی که در یک مزرعه انجام می­شود، بر همه تصمیمات دیگر برتری دارد. آیا زمان، امکانات و توجه کافی برای پیاده کردن برنامه­ی مورد نظر موجود است؟ گزینش روش­های مدیریت علف­های­ هرز که به عملیات زمان­ بر در سطح گسترده نیاز داشته باشد در صورتی که نه زمان و نه امکانات لازم در اختیار باشد واقع­بینانه نخواهد بود. اهمیت بسیار زیاد موضوع در این است که برنامه­ی مدیریت علف­های هرز با زمان، ورزیدگی­ها و امکانات موجود برای انجام طرح همخوان شود (اشتون، و موناکو، 1386).

اگرچه مفاهیم اقتصادی برای انتخاب مدیریت علف­های هرز شناخته شده و واضح هستند، اما پیاده کردن این مفاهیم هنوز به طور کامل امکان ندارد. هر روش مدیریتی در علف­های هرز شامل هزینه­ها و سود­هایی می­باشد ولی بررسی و ارزیابی اینها در مقیاس عمومی و شرح آن مشکل است. آنالیز اقتصادی فقط شامل هزینه­ها و سودهایی است که به طور مستقیم بر روی تصمیمات کشاورزی و چگونگی اجرای آنها تأثیر می­گذارد. به عنوان مثال کسی که تصمیم می­گیرد چگونه مزرعه خود را مدیریت کند ممکن است به تأثیرات مدیریت انتخاب شده بر کیفیت و عملکرد گیاه زراعی توجه کند یا اینکه این سیستم مدیریت انتخاب شده چه مقداری وقت گیر است و مشکلات آینده­ای که از این سیستم در کنترل علف هرز پیش می­آید چیست یا خطراتی که از این سیستم بر سلامتی به وجود می­آید و همچنین به علف­های هرز همسایه نیز توجه کند (ویلز، 2004). پایه و اصول اقتصادی برای مدیریت علف هرز باید بر این اساس تنظیم شود که همیشه سود حاصل از هزینه­های صرف شده بیشتر باشد. پیاده سازی اصول اقتصادی اگر با چندین و انواعی از هزینه­ها و سودهای غیر مسلم همراه باشد مدیریت را مشکل خواهد کرد (ویلز، 2004).

در بسیاری از موارد، هزینه لازم برای کنترل کامل علف­های هرز بیشتر از سودی است که از این طریق حاصل می­شود، بنابراین فقط کاهش دادن علف هرز می­تواند از نظر اقتصادی قابل توجیه باشد که به آن "کنترل علف هرز" گفته می­شود. بدین معنی که کنترل علف هرز پیش از این آستانه از نظر اقتصادی قابل توجیه نیست (مظاهری، و حسینی، 1387). بهترین امکان تصمیم­گیری برای کنترل علف هرز نیاز به تلفیقی از اطلاعات مربوط به اکولوژی علف هرز، پتانسیل عملکرد گیاه زراعی، فعالیت­های کنترل مکانیکی، میزان تلاش، خطرات محیطی و دیگر فاکتورهای موجود است (بوهلر[27] و همکاران، 1996).

یکی از موانع موجود برای افزایش نتیجه عملیات کنترل علف­های هرز فقدان علم و دانش در مورد پتانسیل اقتصادی و محیطی می­باشد (آپاد[28]، و همکاران، 2006). فقدان اطلاعات اقتصادی سبب می­شود کشاورزان در بکار گیری راه­های مناسب سرعت لازم را نداشته و یا راه­های غیر مؤثری که موجودیت اقتصادی آنان را تهدید می­کند را بکار بگیرند (بوهلر، و همکاران، 1996). بررسی راندمان علف­کش­ها، کنترل مکانیکی و سایر روش­های کنترل برای حداکثر بازده اقتصادی و حداقل تأثیرات محیطی بسیار با اهمیت است (کریتنس[29]، 2008).

تا سال­های 2002 و2003 فقط 4% از مقاله های ژورنال­های معتبر علوم علف­های هرز در مورد آنالیز اقتصادی مدیریت علف­های هرز بود (ویلز، 2004). بر همین اساس مطالعه حاضر به منظور بالا بردن سطح علمی مدیریت علف­های هرز با بررسی و مقایسه هزینه کاربرد روش­های مختلف انجام گردید .

3-1- اهداف پژوهش

  • تعیین تأثیر روش­های کنترل علف هرز شامل وجین دستی، کولتیواتور، علف­کش­ها و تلفیقی از این روش­ها روی عملکرد ذرت و اجزای آن.

بررسی اقتصادی روش­های ذکر شده

[1]- Wies

[2] - Bargon

[3]- Evanse

[4] - Ethanal

[5] - Rockfeller

[6] - Grant

[7] - Ashtonand Monaco

[8] -Ross and Lembi

[9] -Holm

[10] - Islam and Molla

[11] - Zimdahl

[12] -Armstrong

[13] - Cultivator

[14] - Kenis

[15] - Weed Science Society of America (WSSA)

[16] - Wensil

[17]- Propanil

[18] - Hamde and Qudais

[19] - Triazine

[20] - Atrazine

[21] - Chloroacetamides

[22] - Alachlor

[23] - Metolachlor

[24] - Phenoxy and Banzoic acid

[25] - Dicamba

[26] - Sulfonylureas

[27] - Buhler

[28] - Upad

[29] - Christensen




یاهو مارکت پنج‌شنبه 4 آبان 1396 ساعت 16:55
0 نظر

دانلود پاورپوینت انواع کابل‌های متداول در شبکه

دانلود پاورپوینت انواع کابل‌های متداول در شبکه

دانلود پاورپوینت انواع کابل‌های متداول در شبکه

در این بخش پاورپوینت انواع کابل‌های متداول در شبکه در 33 اسلاید برای دانلود قرار داده شده است. در ذیل پیشنمایشی از آن آورده شده است.




یاهو مارکت پنج‌شنبه 4 آبان 1396 ساعت 16:55
0 نظر

ارزیابی اثرات تیمارهای مختلف پرایم کردن باهیومیک اسیدبرمولفه های جوانه زنی ورشداویه گیاهچه

ارزیابی اثرات تیمارهای مختلف پرایم کردن باهیومیک اسیدبرمولفه های جوانه زنی ورشداویه گیاهچه

ارزیابی اثرات تیمارهای مختلف پرایم کردن باهیومیک اسیدبرمولفه های جوانه زنی ورشداویه گیاهچه

چکیده

از روش هایی که باعث بهبود قدرت رشد، تسریع جوانه زنی و افزایش عملکرد گیاه جو می شود می توان به پرایم کردن و استفاده از هیومیک اسید اشاره کرد. این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات تیمارهای مختلف پرایم کردن با هیومیک اسید بر مولفه های جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه های ارقام مختلف جو در قالب طرح فاکتوریل بر پایه CRD در سه تکرار در آزمایشگاه و گلخانه مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل اجرا گردید. سطوح فاکتور Aشامل شاهد، بذر مال کردن با کود مایع هیومیک، خیساندن بذوردر آب مقطر، هیومیک پرایمینگ به مدت 5 ساعت، هیدروپرایمینگ به مدت 5 ساعت، هیومیک پرایمینگ به مدت 10 ساعت، هیدروپرایمینگ به مدت 10 ساعت، هیومیک پرایمینگ به مدت 15 ساعت، هیدروپرایمینگ به مدت 15 ساعت و سطوح تیمارB10 ژنوتیپ جو بودند. نتایج نشان داد که بین سطوح پرایمینگ مورد مطالعه از نظر کلیه صفات به جز وزن خشک ساقه چه، شاخص ویگور و شاخص محتوای کلروفیل اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 و 1 درصد وجود دارد. همچنین بین لاین ها و ارقام مورد مطالعه به غیر از وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و شاخص ویگور، بقیه صفات در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار نشان دادند. همچنین اثر متقابل سطوح پرایمینگ در لاین ها معنی دار نبود. تجزیه خوشه ای، 10 ژنوتیپ جو را در دو گروه قرار داد. خوشه اول شامل پنج ژنوتیپ به نام های سیدا ، سارا، ماکوئی، سهند و آبیدر بود و در خوشه دوم پنج ژنوتیپ دیگر به نام های ویچ11،آردا، اس ال بی 05-39، موب1337 و مانتان 1-0 جای گرفتند. تجزیه به عامل ها نشان داد که عامل اول بیشترین حجم از تغییرات داده ها را در بر می گیرد که صفات طول گیاهچه در مرحله انتقال به گلدان، طول گیاهچه در روز چهارم بعد از انتقال، طول گیاهچه در روز هشتم بعد از انتقال ، طول گیاهچه در روز دوازدهم بعد از انتقال، و طول گیاهچه در روز شانزدهم بعد از انتقال دارای ضریب مثبت بزرگ بودند که این عامل را می توان به عنوان عامل قامت گیاهچه معرفی کرد.

کلمات کلیدی : جو، هیومیک، ژنوتیپ، جوانه زنی، پرایمینگ.

 

مقدمه

جو با نام علمی Hordeum vulgar یکی از غلات مناطق سردسیری و از خانواده گندمیان (گرامینه) متعلق به گیاهان تک لپه ای می باشد. جو از میان غلات اولین غله ای است که مورد کشت انسان قرار گرفت. جو تا چند قرن قبل غله منحصر به فرد بود، تا اینکه رفته گندم و چاودار جانشین آن شد (بهنیا،1376). جو در جهان چهارمین غله مهم بعد از گندم ، برنج و ذرت می­باشد (آگار و همکاران،2004 ). جوانه زنی اولین مرحله نمو در گیاه است که یکی از مراحل مهم و حساس در چرخه زندگی گیاهانویک فرآیند کلیدی در سبز شدن گیاهچهمی باشد (دی وایلیرس،1994).

ریشه به عنوان بخشی از گیاه محسوب می­شود که سبب استقرار گیاه شده و در جذب آب و مواد غذایی، به ویژه در شرایط تنش (کشت دیم) نقش مهمی را ایفا می کند (گنجعلی،1384). رشد ریشه تحت تأثیر عواملی چون رطوبت، دما و عناصر غذایی خاک است (میاساکا وگرونس،1998). سبزواری و همکاران (1388) در تحقیقی عنوان نمودند با توجه به ملاحظات زیست محیطی اخیراً استفاده از انواع اسیدهای آلی برای بهبود کمی وکیفی محصولات زراعی و باغی رواج فراوان یافته است. مقادیر بسیار کم اسیدهای آلی اثرات قابل ملاحظه ای در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک داشته و به دلیل وجود ترکیبات هورمونی اثرات مفیدی در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی دارد. هیومیک اسید محرک شناخته شده ریشه زایی است. تاثیر هیومیک اسید بر رشد ریشه چنان واضح و شگرف است که در مواردی حجم ریشه را تا چندین برابر افزایش می دهد.مهم ترین ساز وکار تحریک ریشه زایی، افزایش متابولیسم و نیز نفوذ پذیری جدار سلول ها نسبت به آب و مواد غذایی می باشد. به علاوه گرم نگه داشتن خاک و حفظ رطوبت نیز ممکن است در این جریان نقش داشته باشد (داعی و سرداری،1388).

جوانه زنی واستقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان می باشد (وینداوار و همکاران،2007).

یکی از تکنیک هایی که قدرت و استقرار گیاهچه ها و در نتیجه کارآیی گیاه را بهبود می بخشد، پرایمینگ بذر می باشد. پرایمینگ به تعدادی از روش های مختلف بهبود دهنده بذر اطلاق می شود (فاروق وهمکاران،2006). در پرایمینگ به بذر اجازه داده می شود تا کمی آب جذب کند؛ به طوری که مراحل اولیه جوانه زنی (شامل فعال شدن آنزیم ها ) انجام شود؛ اما ریشه چه خارج نمی شود. بعد از تیمار پرایمینگ بذر­ها خشک شده، ذخیره و کشت می شوند (مک دونالد،1999). اخیراً استفاده از اسید هیومیک برای بذر مال کردن قبل از کاشت مطرح می باشد. اسید هیومیک و اسید فولویک از منابع مختلف نظیر خاک، پیت، لیگنیت اکسید شده، زغال سنگ و غیره استخراج می شوند که در اندازه مولکولی و ساختار شیمیایی متفاوت اند (صباحتین نجدت، 2005). اسیدهای هیومیکی اثرات سودمندی روی خاک قلیایی دارند و با کلاته کردن عناصر ضروری سبب افزایش جذب آن ها شده و باروری خاک و عملکرد گیاهان را افزایش می دهند (لیو و کوپر،2000).

با توجه به اثرات مثبت هیدرو پرایمینگ بذر، در این تحقیق اثر هیومیک پرایمینگ با هیدرو پرایمینگ بذور ارقام جو در مرحله جوانه زنی مقایسه شد تا زمان مناسب برای استفاده از هیومیک در پرایمینگ هر یک از ارقام مورد مطالعه جو مشخص شود.

فصل اول

بررسی منابع

کلیات

1-1- تاریخچه و منشأ جو

جو یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی می باشد که توسط انسان اهلی شده است و در نقاطی از خاور نزدیک که کاوش های باستان شناسی صورت گرفته همیشه با گندم امرو آین کورن دیده شده است. اولین انواع کشت شده آن جوهای دو ردیفه بوده اند. منشأ و موطن جو به طور دقیق معلوم نیست و در این رابطه تئوری های مغایر و معارضی مطرح شده است اما هیچ یک دلایل کافی و مستندی در تعیین شواهد و قراین منشأ این گیاه ارائه نمی دهد. در عین حال هارلان عقیده دارد که عموم جوهای وحشی و اهلی، یک گیاه منقرض شده ای بوده که در منطقه ای که هم اکنون هوردئوم اسپنتانئوم دیده می شود می روییده است. این منطقه از کوه های زاگرس در غرب ایران و در سرتاسر جنوب ترکیه و سمت جنوب فلسطین امتداد دارد (نورمحمدی و همکاران،1389).

برخی از گیاه شناسان نیز مبدأ آن را آفریقا و عده ای نیز از آسیا بخصوص سوریه می دانند. قدیمی ترین جو از ارقام دو ردیفه وحشی می باشد که در حفاری های جنوب اروپا بدست آمده و معلوم شده که در عصر حجر کشت می شده است. این گیاه از شمال سوئد، خاورمیانه تا مصر، همچنین از سطح دریا تا ارتفاع 4000 متری (هیمالیا ) کشت می شده است. نام جو در ایران از کلمه Jav که در زبان پهلوی به این گیاه اطلاق می شده گرفته شده است (خدابنده،1384). دانه جو در بین ملل مختلف احترامی خاص داشته است. چینی ها جو را یکی از نباتات مقدس و یونانی ها جو را اولین غذایی که خداوند برای انسان خلق کرده است، می دانسته اند. برخی از دانشمندان معتقدند که قدمت جو لخت خیلی بیشتر از جو با پوشینه است و قدمت آن را به دودمان سلسله پنجم مصر نسبت می دهند (کریمی،1370). در آغاز اهلی کردن محصولات، جمعیت جو نیز همراه با انسان ها از محلی به محل دیگر مهاجرت کرده است؛ در نتیجه تداخل ژنتیکی متفاوتی صورت گرفته که منجر به افزایش تنوع نیای وحشی جو شده است. بر اثر موتاسیون هایی، جویی که محور خوشه اش محکم بوده، جوهای زراعی دوردیفه ای بنام هوردئوم دیستیکوم ظهور یافته است. از آن پس فقط یک موتاسیون کافی بود تا جو شش ردیفه از جوهای دوردیفه به وجود آید. هنگامی که کشت جو به مناطق آبی بین النهرین و مصر گسترش یافت، موتاسیون های مکرر خود به خودی صورت گرفت که منجر به پیدایش جو هوردئوم ولگار شد (تاج بخش و پورمیرزا،1382).

1-2- نیازهای محیطی جو

جو یکی از گیاهانی است که در شرایط کاملاً متفاوت آب وهوایی رشد کرده و دارای فرمهایی می باشد که نسبت به شرایط مختلف سازگاری دارند. جو در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی در اقلیم های مختلف کشت می گردد. در نیمکره شمالی تا 70 درجه عرض جغرافیایی در نروژ کشت می گردد. جو در مقابل تغییرات ارتفاع از سطح دریا مقاومت زیادی دارد و تا ارتفاع 4700 متری، در تبت و 5000 متری در هندوستان کشت می گردد و تولید محصول می نماید (نور محمدی و همکاران،1389). جو در مقایسه با گندم نسبت به خشکی، امراض و شوری خاک مقاوم تر بوده و در شرایط نامساعد بیشتر از گندم محصول می دهد. حداقل بارندگی مورد نیاز برای کشت جو برای کشت دیم 250 میلی متر در سال می باشد. حداقل دمای لازم جهت جوانه زدن جو 2 درجه سانتی گراد و مناسب ترین آن 15 تا 20 درجه سانتی گراد می باشد. گستره تغییرات دما برای رشد و نمو جو بین 3 تا 38 درجه سانتی گراد می باشد (تاج بخش و پور میرزا،1382). با وجود این که جو از گندم مقاوم تر است، درجه حرارت بسیار زیاد یا شرایط خشک پس از سنبله رفتن، مانع رشد طبیعی و رسیدن گیاه می گردد و در نتیجه وزن دانه ها کم و درصد رطوبت آن ها زیاد می شود و این از نظر صنایع تخمیری مطلوب نیست. بنابراین تولید جو از نظر کیفیت تخمیری، در مناطقی که دارای بارندگی زیاد است صورت می گیرد و تولید آن در مناطق خشک عمدتاً برای تهیه غذای دامی است (کوچکی،1364). جو در خاک های متفاوتی می روید. معمولاً ضعیف ترین خاک را به کشت جو اختصاص می دهند. بهترین خاک ها برای زراعت جو خاک های لیمونی، لومی و لومی رسی می باشد (بهنیا،1376). همچنین جو در شرایط آب وهوایی مساعد در خاک های حاصلخیز با ظرفیت نگهداری آب زیاد و در خاک هایی که pH آن ها بین 7 تا 8 می باشد، می تواند حداکثر محصول را تولید کند (کاظمی اربط،1386).

1-3– آمار تولید محصولات زراعی

1-3-1- سطح زیر کشت

در سال زراعی 90-1389 سطح زیر کشت محصولات زراعی حدود 12 میلیون هکتار بود که از این مقدار 2/53 درصد به صورت کشت آبی و 8/46 درصد به صورت دیم بود. در این سال زراعی استان خوزستان با 3/9 درصد سهم در برداشت سطح محصولات سالانه، بالاترین سطح زراعی برداشت شده نسبت به استان های دیگر را به خود اختصاص داد و استان های فارس و خراسان رضوی به ترتیب با 7 و 7 درصد سهم در رتبه های بعدی قرار گرفتند. کمترین سهم سطح محصولات سالانه با 4/0 درصد متعلق به استان البرز بود. بیشترین سطح محصولات آبی متعلق به استان خوزستان بود به طوری که 5/14 درصد سطح آبی کشور در این استان برداشت شد. استان های فارس و خراسان رضوی به ترتیب با 11 و 5/10 درصد سهم در سطح برداشت آبی محصولات سالانه کشور در رتبه های دوم و سوم قرارگرفتند. این سه استان مجموعا 9/35 درصد برداشت سطح زراعی آبی سالانه را به خود اختصاص دادند (آمارنامه کشاورزی،1390).

 

1-3-2 – میزان تولید محصولات زراعی

از اراضی زراعی در سال زراعی 90-1389 تقریبا 2/77 میلیون تن محصولات مختلف زراعی برداشت شد. به طوری که 9/89 درصد آن از مزارع آبی و 1/10 درصد بقیه از مزارع دیم حاصل گردید. حدود 9/32 درصد کل تولید زراعی (تقریبا یک سوم ) در سال زراعی 90-1389 از استان های خوزستان با 8/15 درصد، فارس با 3/10 درصد و خراسان رضوی با 8/6 درصد بدست آمد.

کمترین مقدار تولید در سال زراعی 90-1389 به استان کهگیلویه وبویر احمد با 4/0 درصد سهم تعلق داشت و استان های قم و خراسان جنوبی به ترتیب با 4/0 درصد و 6/0 درصد از سهم تولید محصولات زراعی در رده های بالاتر قرار گرفتند. بیشترین میزان تولید محصولات سالانه آبی کشور متعلق به استان خوزستان با 5/17 درصد بود، در حالی که استان کهگیلویه و بویر احمد با 3/0 درصد سهم در تولید زراعی آبی در جایگاه آخر قرارگرفت. بیشترین تولید محصولات سالانه دیم از استان مازندران با 6/29 درصد تولید دیم کل کشور حاصل شد(آمارنامه کشاورزی،1390)




یاهو مارکت پنج‌شنبه 4 آبان 1396 ساعت 16:54
0 نظر